Ο αλτρουισμός εμπεριέχει τον εγωισμό. Μπορεί να ακούγεται "σκληρό" και κυνικό αλλά η πρόθεση είναι καλή και η εξήγηση απλή. Ζούμε σε κοινωνίες, μικρές ή μεγάλες, οι οποίες διαμόρφωσαν τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς μας. Έχουμε προσωπικές ανάγκες και επιθυμίες, οι οποίες δημιουργούνται ή εκπληρώνονται μέσα σε αυτές τις κοινωνίες και εσωκλείουν τους άλλους. Δουλεύουμε για να εισπράξουμε ένα χρηματικό ποσό, το οποίο θα μας επιτρέψει πέρα από τα βασικά να έρθουμε και σε επαφή με τον κοινωνικό περίγυρο, μαθαίνουνμε ξένες γλώσσες για να συνεννοηθούμε με άλλους λαούς και για να καλύψουμε την ανάγκη της επικοινωνίας, βγαίνουμε έξω για να μειώσουμε το αίσθημα της μοναξιάς. Ολα αυτά οδηγούν στην σημαντική, για όλους μας, παράμετρο να είμαστε αγαπητοί και να αρέσουμε από την κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκουμε.
Ο αλτρουισμός καλύπτει την πιο σημαντική παράμετρο του ανθρώπινου ψυχισμού και παίρνει την μορφή του κοινωνικού εγωισμού, δηλαδή "εσωκλείω σε μια σκέψη μου ή ενέργεια τον κοινωνικό περίγυρο αλλά και τον εαυτό μου, με σκοπό τα βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα οφέλη". Η λειτουργία του κοινωνικού εγωισμού φαίνεται καθαρά με την υπόθεση "αν μια μέρα έμενε πάνω στην γη μόνο ένας άνθρωπος μάλλον δεν θα είχε νόημα ο αλτρουισμός γιατί θα έλειπαν οι άλλοι, δηλαδή το αντικείμενο του αλτρουισμού".
Φυσικά αυτή η διεργασία δεν γίνεται κάθε φορά μηχανικά όσο περιγράφεται εδώ αλλά έχει μια φυσική και ασυνείδητη υπόσταση. Δεν μαθαίνεται και δεν έχει διδακτέα ύλη, είναι σαν φυσική απόρροια της ενταξής μας στο κοινωνικό σύνολο και της συμβίωσης. Οι άλλοι είναι το αντικείμενο του αλτρουσιμού και το καθρέπτισμα του εαυτού μας. Ποιος δεν επιθυμεί λοιπόν να έχει μια όμορφη απεικόνιση στον καθρέπτη;.
Ο καθένας προβαίνει σε αλτρουιστικές πράξεις για διαφορετικούς είτε προσωπικούς, επαγγελματικούς και οικογενειακούς λόγους.
Αυτοί μπορεί να είναι η αναζήτηση συναισθηματικής ασφάλειας, η επίδειξη πλούτου, η απαλλαγή από ενοχές και τα αισθήματα λύπης, χαράς και αναγνώρισης. Ωστόσο, το αποτέλεσμα άσχετα με τους εκάστοτε λόγους είναι το ίδιο κάθε φορά, δηλαδή η προσφορά στην κοινωνία μέσα στην οποία ζει και ο ίδιος. Ακόμα και οι αφανείς αλτρουιστές εκπληρώνουν τις δικές τους προσωπικές ανάγκες τους με μοναδική διαφορά ό,τι αποζητούν ίσως σε λιγότερο βαθμό την αναζήτηση οφελών.
Η μοναδική περίπτωση όπου ο αλτρουσιμός, ως πράξη ή σκέψη, δεν εμπεριέχει τον εγωισμό είναι η αγάπη που δίνει το παιδί προς τους γονείς του. Παρόλο που η οικογένεια αποτελεί μια πρώτη μικρή κοινωνία, το παιδί προσφέρει τον εαυτό του χωρίς όρους σε αυτήν και χωρίς να υπολογίζει τα βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα οφέλη. Η αγάπη που εκδηλώνει το παιδί προς τους γονείς του σαφώς και εμπεριέχει και τον εαυτό του αλλά δεν αποζητά ακόμα την επιβράβευση, ψυχική η υλική, σε αντίθεση με έναν ενήλικα. Και αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό αν σκεφτούμε άπειρα παραδείγματα όπου το παιδί έχει συναισθήματα τρυφερότητας και αγάπης ακόμα κι αν οι γονείς του δεν τρέφουν τα ίδια ή σε παρόμοιο βαθμό (κακοποίηση, παραμέληση, αδιαφορία).
Καθώς, όμως, το παιδί μεγαλώνει, αλληλεπιδρά και αναπτύσσεται συναισθηματικά/ηθικά, ο αλτρουισμός παίρνει την μορφή του κοινωνικού εγωισμού, δηλαδή η επίτευξη των προσωπικών στόχων γίνεται η πηγή του αλτρουισμού.
Αν, λοιπόν, η κοινωνία μας ήταν συγκροτημένη από παιδιά που δεν μεγάλωναν ποτέ, τότε ο αλτρουισμός θα ήταν περισσότερο η ανθρώπινη τάση να τρέφουμε θετικά συναισθήματα για τους γύρω μας παρά μια σπάνια, γενναία και άξια θαυμασμού πράξη.
Επειδή όμως τα παιδιά κάποτε μεγαλώνουν και γίνονται ενήλικες τότε μόνο μένει να εκπληρώνουν τις ανάγκες τους και να γεμίζουν τα κενά με πράξεις αλτρουισμού και αλληλοβοήθειας παρά να μεταμορφώνονται σε τέρατα μίσους.
Ο αλτρουισμός καλύπτει την πιο σημαντική παράμετρο του ανθρώπινου ψυχισμού και παίρνει την μορφή του κοινωνικού εγωισμού, δηλαδή "εσωκλείω σε μια σκέψη μου ή ενέργεια τον κοινωνικό περίγυρο αλλά και τον εαυτό μου, με σκοπό τα βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα οφέλη". Η λειτουργία του κοινωνικού εγωισμού φαίνεται καθαρά με την υπόθεση "αν μια μέρα έμενε πάνω στην γη μόνο ένας άνθρωπος μάλλον δεν θα είχε νόημα ο αλτρουισμός γιατί θα έλειπαν οι άλλοι, δηλαδή το αντικείμενο του αλτρουισμού".
Φυσικά αυτή η διεργασία δεν γίνεται κάθε φορά μηχανικά όσο περιγράφεται εδώ αλλά έχει μια φυσική και ασυνείδητη υπόσταση. Δεν μαθαίνεται και δεν έχει διδακτέα ύλη, είναι σαν φυσική απόρροια της ενταξής μας στο κοινωνικό σύνολο και της συμβίωσης. Οι άλλοι είναι το αντικείμενο του αλτρουσιμού και το καθρέπτισμα του εαυτού μας. Ποιος δεν επιθυμεί λοιπόν να έχει μια όμορφη απεικόνιση στον καθρέπτη;.
Ο καθένας προβαίνει σε αλτρουιστικές πράξεις για διαφορετικούς είτε προσωπικούς, επαγγελματικούς και οικογενειακούς λόγους.
Αυτοί μπορεί να είναι η αναζήτηση συναισθηματικής ασφάλειας, η επίδειξη πλούτου, η απαλλαγή από ενοχές και τα αισθήματα λύπης, χαράς και αναγνώρισης. Ωστόσο, το αποτέλεσμα άσχετα με τους εκάστοτε λόγους είναι το ίδιο κάθε φορά, δηλαδή η προσφορά στην κοινωνία μέσα στην οποία ζει και ο ίδιος. Ακόμα και οι αφανείς αλτρουιστές εκπληρώνουν τις δικές τους προσωπικές ανάγκες τους με μοναδική διαφορά ό,τι αποζητούν ίσως σε λιγότερο βαθμό την αναζήτηση οφελών.
Η μοναδική περίπτωση όπου ο αλτρουσιμός, ως πράξη ή σκέψη, δεν εμπεριέχει τον εγωισμό είναι η αγάπη που δίνει το παιδί προς τους γονείς του. Παρόλο που η οικογένεια αποτελεί μια πρώτη μικρή κοινωνία, το παιδί προσφέρει τον εαυτό του χωρίς όρους σε αυτήν και χωρίς να υπολογίζει τα βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα οφέλη. Η αγάπη που εκδηλώνει το παιδί προς τους γονείς του σαφώς και εμπεριέχει και τον εαυτό του αλλά δεν αποζητά ακόμα την επιβράβευση, ψυχική η υλική, σε αντίθεση με έναν ενήλικα. Και αυτό γίνεται εύκολα κατανοητό αν σκεφτούμε άπειρα παραδείγματα όπου το παιδί έχει συναισθήματα τρυφερότητας και αγάπης ακόμα κι αν οι γονείς του δεν τρέφουν τα ίδια ή σε παρόμοιο βαθμό (κακοποίηση, παραμέληση, αδιαφορία).
Καθώς, όμως, το παιδί μεγαλώνει, αλληλεπιδρά και αναπτύσσεται συναισθηματικά/ηθικά, ο αλτρουισμός παίρνει την μορφή του κοινωνικού εγωισμού, δηλαδή η επίτευξη των προσωπικών στόχων γίνεται η πηγή του αλτρουισμού.
Αν, λοιπόν, η κοινωνία μας ήταν συγκροτημένη από παιδιά που δεν μεγάλωναν ποτέ, τότε ο αλτρουισμός θα ήταν περισσότερο η ανθρώπινη τάση να τρέφουμε θετικά συναισθήματα για τους γύρω μας παρά μια σπάνια, γενναία και άξια θαυμασμού πράξη.
Επειδή όμως τα παιδιά κάποτε μεγαλώνουν και γίνονται ενήλικες τότε μόνο μένει να εκπληρώνουν τις ανάγκες τους και να γεμίζουν τα κενά με πράξεις αλτρουισμού και αλληλοβοήθειας παρά να μεταμορφώνονται σε τέρατα μίσους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου