Powered By Blogger

Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2014

Η απραξία μεταξύ αγνωσίας και γνώσης

Ζούμε σε μια εποχή όπου ο άνθρωπος πρέπει να πράττει, να μπορεί, να μαθαίνει παρά να είναι, να ορίζει τον εαυτό του και την θέση του στον κόσμο. Είναι περιτρυγιρισμένος από αξιώσεις, δυνάμεις, αδυναμίες και ταυτίσεις και απουσία της μοναδικότητας. Όταν αναζητούμε την αλήθεια, προτιμούμε να χαθούμε στο πλήθος, παρά να κοπιάσουμε για να την βρούμε. 
Παρά την ένθερμη υποστήριξης της ενότητας και της συλλογικότητας, το κάθε άτομο βιώνει και την απόλυτη μοναξιά. Μια μοναξιά που δεν αναφέρεται στην απομόνωση του από τον κόσμό αλλά από την ανάγκη του να υπάρξει, να προσδώσει δικά του χαρακτηριστικά και στοιχεία σε αυτό που είναι. Στο κενό μεταξύ αγνωσίας και γνώσης βρίσκεται η απραξία. Η απραξία δεν ορίζεται ως η τεμπελιά, βαρεμάρα, το βόλεμα σε μια τυχαία κατάσταση αλλά είναι στάση. Το άτομο νιώθει παγιδευμένο και ταυτόχρονα εξουθενωμένο. Είναι εξουθενωμένο από τον συνεχή αγώνα να ταιριάξει σε θεωρίες, κατηγοριοποιήσεις και σενάρια. Και έτσι βρίσκεται παγιδευμένο οχι επειδή δεν ταιριάζει αλλά επειδή δεν κατακτά την ελευθερία που του ανήκει, την αίσθηση της προσωπικής ευθύνης. Όλα μοιάζουν να κινούνται από ένα αόρατο νήμα. Ο Viktor Frankl λέει "Το άτομο χωρίς νόημα είναι σαν ορειβάτης που μπαίνει σε πυκνή ομίχλη και επειδή δεν μπορεί να διακρίνει τον στόχο του, διατρέχει τον κίνδυνο να υποκύψει στην πλήρη κόπωση" (1986). Για μένα το νόημα που αναφέρει ο Frankl, είναι η αξιοποίηση της γνώσης από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο, το οποίο είναι το μόνο ον που γυρεύει την αλήθεια.
Η απραξία αποτελεί μια κραυγή αγωνίας σε έναν κόσμο που ορίζει τα υλικά μέσα, την κοινωνική αναγνώριση και τις σχέσεις ανταλλαγής ως τον μόνο τρόπο ύπαρξης. Η απραξία έρχεται ως άρνηση στο κανονιστικό αυτό πλαίσιο.

Το άτομο δεν βρίσκει,πλέον, ικανοποίηση από την προσαρμογή και τον συγχρονισμό του με τον κόσμο. Η "αρμονική συνύπραξη" δεν μοιάζει να είναι αρκετή για να καταστήσει σαφές το λόγο ύπαρξης του. Η αρμονία ορίζει τον τρόπο που ζούμε (οικονομική κατάσταση, εργασία, οικογένεια, δραστηριότητες) σε σχέση με το πλαίσιο και τις συνήθειες. Έτσι η συνήθεια αποκτά αυθαίρετα καθολική διάσταση και μας παρουσιάζεται ως η μόνη πραγματική αλήθεια. Να ζεις σημαίνει να είσαι επιτυχημένος επαγγελματικά, να είσαι πάντα καλός φίλος, να μην ζηλεύεις, να είσαι ανταγωνιστικός, κ.τ.λ.
Το άτομο τότε αρνείται να συσχετιστεί, να παράγει, να σκεφτεί και να νιώσει. Να ερευνήσει και να υπάρξει. Το σώμα και οι κινήσεις τον ακολουθούν σε αυτήν την απραξία, ως βαρίδια που τον καθηλώνουν. Γιατί το σώμα συνοδεύει σε αυτήν την στάση απραξίας.

Το πέρασμα στην γνώση δεν αποτελεί μόνο ένα νοητικό επίτευγμα αλλά  την αντίληψη του εαυτού ως ένα ξεχωριστό και πλήρες ον που έχει επιλέξει την ελευθερία στην ύπαρξη και αναπτύσσει ως έτσι τις σχέσεις του με το φυσικό περιβάλλον και τα άλλα όντα.